3000+ मराठी समानार्थी शब्द marathi similar words synonyms 

3000+ मराठी समानार्थी शब्द marathi similar words synonyms 

अनुराग : प्रेम, प्रीती, लोभ, ममता

अनल : अग्नी, विस्तव, पावक, वन्ही, वैश्वानर

अनमान : हयगय, उपेक्षा, दुर्लक्ष

अचानक : अनपेक्षित, अकस्मात, एकाएकी

अघटीत : विलक्षण, चमत्कारिक

अग्र : टोक, पुढचा भाग

अघोर : भीतिदायक, भयंकर, वाईट

अटकळ : अंदाज, तर्क, अनुमान, अदमास, कयास

अजिजी : लाचारी, दीनता, आर्जव

अट्टहास : आग्रह, दुराग्रह, अत्याग्रह

अवकाश : अवधी, समय, वेळ, काळ

अवडंबर : आविर्भाव, डौल, देखावा

अशुभ : वाईट, अमंगल

असामी : संपन्न, वतनदार

अव्यग्र : शांत, स्थिरचित्त, संथ

अभद्र : अश्लील, बीभत्स

अशक्त : लेचापेचा, कृश, दुर्बल, दुबळा

अहेव : सौभाग्यवती, सुवासिनी, सवाष्ण

अस्थिर : चंचल, क्षणिक

अपंग : व्यंग, लुळा, विकल

अमाप : पुष्कळ, भरपूर, विपुल, लई, टोलेजंग

अभिनय : हावभाव, अंगविक्षेप

अमृत : सुधा, पीयूष

अवघड : कठीण, विकट

अग्निदेव : यज्ञनारायण, यज्ञमुख, लोकपाल, संवर्तक

असमास : अनिर्बंध, अमर्याद, विस्तृत

अटकाव : बंधन, निर्बंध, मर्यादा, बंधारण

अखंड : संपूर्ण, सगळा, सलग, सर्व

अगत्य : आस्था, कळकळ, आपुलकी, कळवळा

अमित : असंख्य, अगणित, अमर्याद

अनुमोदन : संमती, दुजोरा

अर्जुन : पार्थ, धनंजय, फाल्गुन

अडथळा : मनाई, मज्जाव, आडकाठी, आळा

अहंकार : गर्व, ताठा, अभिमान, घमेंड, मिजास, डौल

अशक्त : रोडका, दुर्बल, क्षीण

अक्राळविक्राळ : भेसूर, भयंकर, राक्षसी, अवाढव्य, अजस्त्र

अनुक्रमणिका : यादी, सूची

आरमार : जहाज, नौका, बोट, साट, टोकरा

आई : माता, जननी, माय, माऊली, मातोश्री

आनंद : हर्ष, मोद, तोष, संतोष, प्रमोद, उल्हास

आश्चर्य : नवल, चकीत, विस्मय, अचंबा

आकाश : गगन, नभ, आभाळ, अस्मान, अंबर

आवाज : नाद, निनाद, रव

आकर्षक : मोहक, मनोहर

आकांत : आक्रंद, आक्रोश

आजार : रोग, पीडा, व्याधी, विकार, बिमारी

आरंभ : प्रारंभ, सुरूवात, पायंडा

आचरट : फाजील, व्रात्य, खोडकर

आठवण : स्मरण, स्मृती, याद, सय

आकर्षण : मोह, ओढ

आग्रह : हट्ट, अट्टाहास, हेका

आसू : अश्रू, आसवे

आसूड : चाबूक

आक्रमण : हल्ला, चढ़ाई

आहार : खाणे, भोजन

आवाहन : विनंती, बोलावणे

आचारी : बल्लव, महाराज, स्वयंपाकी, बावर्ची, मुवास

आंबा : आम, आम्र, भृग, सिंधुरस

इमानी : प्रामाणिक, नेक, एकनिष्ठ

इतमाम : सरंजाम, थाट, व्यवस्था

इतराज : नाखूष, रूष्ट, नाराज

इन्कर : नाकबुली, निषेध, नकार

इंसाफ : न्याय, निर्णय

इंद्र : देवेंद्र, नाकेश, शक्र, सुरेंद्र, वज्रपाणी, सहस्त्राक्ष, वासव, पुरंदर

ईश्वर : परमेश्वर, देव, भगवान, सर्वसाक्षी, ईश, भगवंत

ऋषी: मुनी, साधु, वली, वैरागी, संन्यासी, तापसी

उनाड : मगरमस्त, राकट, उद्धट, माजोरी

उद्यान : बाग, बगिचा, उपवन

उपासना : भक्ती, पूजा, आराधना

उत्साह : जोश, जोम, जोर

उसंत : फुरसद, विसावा, विश्रांती

उषा : उषःकाल, पहाट, प्रातःकाल, अरुणोदय, प्रभात

उन्मत : मस्तवाल, उर्मट, बेडर, धटिंग, उद्दाम

उग्र : भयंकर, अक्राळविक्राळ

उणीव : कमतरता, दोष, न्यूनता

उपसंहार : शेवट, समारोप, समाप्ती

उपहास : चेष्टा, थट्टा

उभा : सरळ, खडा, ताठ

उमेद : हिंमत, धैर्य, उत्साह

उद्दम : उद्धट, उर्मट

उत्सुक : उत्कंठित, आसक्ती

उंदीर : मूषक, मुखिक, उंदरू, शाश

उंट : उष्टर, दासेरक, नफर, शुतुर

ए 

एडका : बोकड, मेह, उरण, अज, अवि

एकटा : एकाकी, एकला

एकमेव : असामान्य, अद्वितीय, अपूर्व

एकादशी : आमलकी, पापमोचनी, देवशयनी, मौनी

ऐक्य : एकी, मिलाफ, जूट, एकत्व

ऐदी : आळशी, मंद

ऐट : नखरा, डौल, ताठा, मिजास, दिमाख, रूयाब

ऐशराम : स्वस्थता, चैन, सुखोपभोग

ओ 

ओकारी : उलाटी, ओबक, डुळकवणी, वमन, छर्दी

ओस : सुने, ओसाड, पडीत, भकास, उजाड

ओढ : मोह, आकर्षक, कल

ओढा : निर्झर, झरा, ओहळ

ओवरी : पडवी, खोली, सोपा

ओबडधोबाड : बेढब, बेडौल, खरबरीत

औषध : दवा

अं 

अंत : शेवट, मरण, मृत्यू, इतिश्री, अखेर

अंगार : विस्तव, निखारा, इंगळ

अंधार : काळोख, तम, तिमिर

अंधुक : पुसट, अस्पष्ट

अंतिम : शेवटचा

अंकुर : प्रदोह, ताब, कद, पील, कोंब, मोना

क 

कन्या : मुलगी, पुत्री, सुता, तनया, तनुजा, दुहिता, आत्मजा, नंदिनी

कमळ : अंबुज, कमल, पंकज, नीरज, पद्म, नलिनी, मुंढावळ,सरसीज, मुकुल, उत्पल, कल्हार, जलज, सरोरुह, सरोज, कुमुद, सारस, आदित्य, अरविंद

कढई : काहील, उतावन, कढले, थावर, कटाह

कल्याण : हित, कुशल, क्षेम

करार : वचन, ठराव, कबुली

कठोर : निर्दयी, निष्ठुर

कथा : गोष्ट, आख्यान, हकीकत

कच : माघार, अडचण, चेप, दाब

कलश : तांब्या, भांडे, गडवा

कवच : आच्छादन, आवरण

कवण : कोण, काय, कोणता

कष्ट : श्रम, मेहनत

कळश : शिखर, टोक

कसूर : कुचराई, चूक, न्यूनता

कज्ज : खटला, भांडण, लढाई

कणव : दया, माया, कृपा, कीव, करूणा

कपट : दुष्टावा, लबाडी, खोटेपणा, कावा, डावा, डावपेच

करवत : अरकस, खरवत, आरा, कर्वत, आरी

कपडा : प्रावरण, वसन, पट, वसंत, आँचल, बासन, दुस

कबूल : संमत, मान्य, पसंत, मंजूर

करडा : कठोर, उन्मत्त, कडक

करनी : कृती, कृत्य, क्रिया

कठीण : अवघड, बिकट

कपाळ : भाल, ललाट, निढळ

कसरत : व्यायाम

कलागत : भांड, वैर, कळ, लावालावी, तंटा

कलाकार : कुशाग्र, कारागीर, कसबी

कर्मयोग : प्रारब्ध, योगायोग

काळजी : चिंता, विवंचना, फिकीर, पर्या

कर्दनकाळ : तापट, क्रूर, निर्दयी

कावीळ : कामला, कामीण, कोळीक, कायकोळ

काबू : ताबा, स्वामित्व, सत्ता

कायदा : नियम, शिस्त, धोरण, बंधन, ठराव

कावळा : एकाक्ष, काक, वायस, काग, करट

कारस्थान : कट, खल, गुप्त मसलत, कावा

काळेबेरे : किल्मिष, संशय, शंका

कांकू : अळंटळं, टाळाटाळ, कुरकुर

कारागृह : कोठडी, ठाणे, कारा, जेल, तुरूंग

किरण : कर, अंशू, रश्मी

किरकोळ : अशक्त, रोडका, बारीक, हडकुळा

किल्ला : तट, गड, दुर्ग

किंमत : मोल, भाव, मूल्य, दर

कुत्रा : श्वान

कुटाल : कुचेष्टा, टवाळी, निंदा

किडा : कीटक

कीर्ती : लौकिक, प्रसिद्धी, ख्याती, गाजावाजा

कुंभाळ : आळ, कट

कुटी : झोपडी, खोपट

कुरापत : खोडी, कुचाळी

कुशल : सुखरूप, खुशाल

कूच : प्रयाण

केश : केस, लव, रोम, कुंतल

कोष्ठी : विणकरी, साळी

कोमल : नाजूक, मऊ, मृदू

कोडगा : निर्लज्ज, निलाजरा

कोकीळ : पिक, वनप्रिय, कासर, कोयल

कोर : कडा 

कोंडा : भुगा, भूस, चुरा, तूस

कोंभ : तुरा, अंकुर, मोड

क्रम : अनुक्रम, रांग, ओळ

कृपण : कंजूष, चिक्कू

कृमी : जंतू

कृपा : अनुकंपा, उपकार, असात, मेहेरनजर

क्लृप्ती : युक्ती, कल्पना, शक्कल, पेच

खरा : सच्चा, प्रामाणिक, सरळ

खप्पा : नाखूष, नाराज, रूष्ट

खलाशी : नावाडी, नाखवा, खारवा

खरड : घासणे, ओरखडणे, तासणे

खरमरीत : प्रखर, खणखणीत, स्पष्ट

खवास : सरदार, उमराव, मानकरी

खडाजंगी : दंगा, बखेडा, झांगड, तंड

खट्याळ : खोडकर, द्वाड, उपद्व्यापी, उनाड, हूड

खटारा : बैलगाडी, धूड, छकडा

खटका : भांडण, बेबनाव, वाद, खडाजंगी

खजील : शरमिंदा, लज्जित, शरमलेला

खचित : निश्चित, खात्री, खरोखर

खडीसाखर : सीतोपल, खडी, भिसरी, खांडसाखर, स्फटिक, नाबादसाखर, अमल

खुळचट : पुळचट, नेभळा, भित्रा

खिडकी : झरोका, बारी, गवाक्ष, तिरपी

खेद : वैषम्य, विषाद, कमीपणा

खेडे : ग्राम, गाव

खेडूत : गावकरी, ग्रामस्थ

खेकडा : चिंबोरी, किरब, कुर्सी, चुरली, बेलदा, बेलकड

खंड : ग्रंथ, अध्याय

खंत : खेद, खिन्न, हुरहूर

खंदा : साहसी, धाडसी, सामर्थ्यवान

खंक : दीन, दरिद्री, द्रव्यहीन

गळा : कंठमणी, नरडे, कंठ, घसा, घाटी

गल्ली : नळांडी, वाठार, पेठ, कोंडी, शेरी, वेटाळ, पुरी, सांद

गळू : पीटिका, केसतूड, फोड, पुळी, उबाळू

गरुड : पक्षिराज, विष्णुरथ, काश्यप, विपती, सुतुग, सुवर्ण, काकण, व्याध, वैनतेय, वातवेग

गरीब : दीन, लाचार, पामर, दुबळा

गरम : उबदार, उष्ण

गडप : अदृश्य, बेपत्ता, नष्ट, गुप्त

गबाळा : अजागळ, बावळट

गस्त : पहारा, रखवाली, राखण

गयावया : काकुळती, करूणा

गदारोळ : गोंधळ, ओरड, खटाटोप, दंगा, हुल्लड

गरज : आवश्यकता, जरूरी

गणपती : गजानन, वक्रतुंड, लंबोदर, गजमुख, विनायक, विघ्नहर्ता, गणेश, मोरेश्वर, चिंतामणी

गाल : गालफाड, कपोल, अमृतकळा

गाय : धेनू, गो, गोमाता, गऊ, गौतमी

गाथा : कविता, आर्या

गिरी : पर्वत, डोंगर, अचल, भूधरे, पहाड

गिधाड : गिध, द्रोणकाक, हिराटा, दाक्षायय, आतायी

गुच्छ : झुबका, घोस, तुरा, झेल, घस

गुद्दा : बुक्का, ठोसा, रट्टा

गुन्हा : चूक, प्रमाद, अपराध, आगळीक

गुप्तधन : मालमत्ता, डाबके, कुणगा, डबोले, देखणे, दामाजी

गोत : गोत्र, वंश, पिढी, कूळ

गोषवारा : सारांश, संक्षेप, तात्पर्य

गोपाळ : कन्हैया, कृष्ण, मोहन, मुरलीधर, गोविंद, गिरिधर

गृह : घर, सदन, आलय, निवासस्थान, वास्तू

ग्रह : कल्पना, समजूत

घ 

घर : निकेतन, निवारा, आसरा, वास्तू, निवास, गृह

घडी : दुमडी, संच, बस्तान, रचना

घडामोड : खटाटोप, उलथापालथ

घरटे : खोपा, कोटे, खोपड, वीळ

घराणे : खानदान, गोत्र, पूर्वज, ससना

घाव : प्रहार, वार, आघात, तडाखा

घाई : गडबड, त्वरा, तातडी, जलद

घाट : आकार, घडण, रचना

घात : संहार, नाश, विध्वंस, वध

घास : कवळ, ग्रास

घुबड : निशाटन, पंचक, पिंगळा, घुडगे

घेर : वर्तुळ, परिसर, परीघ

घोष : गर्जना

घोडा : अश्व, हय, वारू, तुरग, तुरंग, वाजी, तुरंगम, सैंधव, गंधर्व, अस्प, अर्वा, घोटक

चव : स्वाद, आस्वाद

चपल : चलाख, वेगवान

चप : गप्प, शांत, चूप, चीप

चक्कर : भोवळ, भोवंड, मूर्च्छा, फीट, झीट

चकणा : तिरळा, काणा

चबुतरा : चौथरा, कट्टा, उंचवटा

चटकन : झपाझप, झरझर

चट्टा : व्रण, डाग, वण

चप्पल : वहाण, जोडा, पायताण

चवचाल: लहरी, भटक्या, भणंग

चाकर : नोकर, सेवक, गडी

चाचणी : परीक्षा, तपासणी

चानाक्ष : हुशार, चतुर, धूर्त

चाबूक : वृषा, काणी, काजा, प्रतोद, कायजा

चिलखत : कवच, रूपडे, जोशन, वर्य

चिमणी : चिडी, किटट्व, गुरबी, चटक

चाहूल : कानोसा

चिळकांडी : पिचकारी, चिरकांडी

चिलट : डास, मशक, मच्छर

चित्ता : मृगादन, दिवटे, खरड्या, चित्रव्याघ्र

चिवट : चिकट, वातड

चिळस : किळस, तिटकारा, वीट

चिल्ली पिल्ली : मुलेबाळे, पोरे, कच्चीबच्ची

चुटपुट : काळजी, तळमळ, रूखरूख

चूर : गर्क, मग्न

चेहरा : चर्या, मुद्रा, तोंडवळा, रूप

चेपणे : दाबणे, पिळणे

चौकशी : विचारपूस

चंग : निश्वय

चंगळ : मुबलक, विपुल, विपुलता

चंचल : अस्थिर, हलकारा

चंद्र : विधू, शशी, सुधाकर, सोम, इंदू, निशानाथ, सुधांशू

चांदणे : चंद्रिका, कौमुदी, ज्योत्स्ना

चांगले : सुंदर, रम्य, मनोहर

चिंता : काळजी, विवंचना, फिकीर

छावणी : विनय, विनक, पडाव, तंबू, डेरा, शिबीर, मुक्काम, तळ, वस्ती

छाया : सावली

छिद्र : रंध्र, भगदाड, खोबण, दादरा

छेद : भेग, चीर, तडा, खाच, चिपारी

छेदणे : कापणे, तोडणे, चिरणे, विभाजन

छंद : नाद, शौक

छंदिष्ठ : चंगळवादी, मनस्वी, चंचल, आशिक

जन : लोक, माणसे

जड : मंद, आळशी

जरठ : वृद्ध, म्हातारा

जलद : शीघ्र, लवकर, ताबडतोब

जवळ : निकट, नजीक, समीप, सान्निध्य, सन्निध

जहर : विष, विख, इक

जरब : दरारा, दहशत, वचक

जमीन : भू, धरती, भूमी, भुई, धरणी, धरित्री

जठर : पोट, उदर, ढेरी, कोठा

जवाहिर : सोने, अलंकार, आभूषणे, जडजवाहीर

जय : विजय, यश, सफल

जल : नीर, पाणी, जल, जीवन, तोय, अंबू, उदक, सलील, वारी

जाहीर : प्रसिद्ध, प्रकट, सर्वश्रुत

जानवे : पोवते, कंठसूत्र, यज्ञापवीत, सिंहधार

जागा : ठिकाण, स्थळ

जाड : लठ्ठ, स्थूल, दांडगा

जादू : इंद्रजाल, गुप्तविद्या, मंत्रटोणा

जिद्द : हट्ट, आग्रह

जिरेटोप : मुगुट, शिरस्त्राण, किरीट, शिरताज

जिने : जीवन, आयुष्य, जीवित

जिगर : जिवलग, जीवश्चकंठश्च

जीभ : रसवंती, अरूंधती, जिभली, वाचा, वाणी, जिव्हा, रसना

जुना : प्राचीन, जीर्ण

जुतुम : अन्याय, छळ

जोखीम : हमी, जबाबदारी

ज्योतिष : भविष्य, जातक, कुंडली

झकपक : झकमक, चकाकी, चमक

झपझप : झटपट, लवकर, जलद

झगडा : भांडण, वाद, तंटा, कलह, संघर्ष, टक्कर

झरणे : वाहणे, पाझरणे

झडती : तपासणी, तपास, शोध

झरोका : गवाक्ष, जाळी

झाड : वृक्ष, तरू, पादप

झिट : मूर्च्छा, घेरी, भोवळ

झुला : झोपाळा

झुंज : लढाई

झुंबड : गर्दी, जमाव

झेंडा : निशाण, पताका, ध्वज

झोप : निद्रा, शयन

झोकणे : कलणे, वाकणे, झुकणे

झंझावात : तुफान, वावटळ

टनक : कणखर, मजबूत

टकळी : वटवट, बडबड

टापू : प्रांत, प्रदेश

टाहो : आक्रोश, हंबरडा

टाकाऊ : निरूपयोगी, कुचकामी, गुणहीन

टेहळणी : दुरून लक्ष ठेवणे, दुरून केलेली बारकाईने पाहणी

टोपण : झाकण, आवरण

टोलेजंग : भव्य, अजस्त्र

टोपली : पणवटी, परडी, करकुला, दुरडी

टंगळमंगळ : टाळाटाळ, दिरंगाई, ह्यगय

ठग : लुच्चा, फसवा, लुटारू, भामटा

ठळक : जाड, स्पष्ट, मोठा

ठाम : निश्चित, दृढ, बिनचूक, खचित, निर्विवाद

ठाव : तळ, बूड

ठिकाण : जागा, स्थळ, स्थान

ठीक : बरोबर, उचित, योग्य, समर्पक

ठेका : आवाज, ताल

ठेव : संचय, निधी

ठोसा : धपाटा, रपाटा

ठोकळा: ओंडका, लाकडाचा तुकडा

डावु : चोर, दरोडेखोर

डाग डूजी : दुरूस्ती

डोळ : भोक, छिद्र

डोळा : नयन, लोचन, नेत्र, चक्षू

डोके : मस्तक, शिर, माथा, शीर्ष, मूर्धा, शिश, मुंडके

डांगोरा : दवंडी

ढ 

ढवळाढवळ : तुडबूड, हलवाहलव

ढग : मेघ, घन, जलद, अंबुद, पयोधर, पयोद, नीरद, अब्द, अभ्र

ढिला : सैल, मऊ

ढोर : गुरे, जनावरे

ढोंग : सोंग, पाखंड

तसबीर : छबी, प्रतिमा, चित्र

तलवार : खड्ग, समशेर, करवाल, अलेमान, खंडा, खर्ग

तपास : चौकशी, शोध, तलास

तफावत : फरक, अंतर

तलाव : तटाक, तडाग, कासार, सारस

तमा : फिकीर, पर्वा

तकवा : बळ, जोर, शक्ती

तुळस : विश्वपुजिता, अतुला, पवित्रा, यशश्री, सूरजा, नंदिनी, अमृता

तकलादु : बनावट, नकली, तकलुबी

तक्ता : नकाशा, कोष्टक

तख्त : सिंहासन, आसन, गादी

तगडा : सशक्त, बळकट

तज्ञ : माहीतगार, जाणता, अनुभवी, खिरादमंद

तड : शेवट, अखेर, नड

तड : अडचण, तंगी

तडक : नेट, जोर, आवेग

तडजोड : समेट, सलोखा

तडफ : उत्साह, चपलता

तडा : भेग, चीर

तन : शरीर, देह, अंग, काया, तनू

तप : ध्यान, मनन, ध्यानधारणा

तरतूद : व्यवस्था, सिद्धता, तजवीज

तरबेज : निष्णात, कुशल, वाकबगार, पारंगत

तसदी : त्रास

तारू : नौका, नाव, जहाज

तारीफ : वाहवा, स्तुती, प्रशंसा, वाखाणणी

ताडा : मेळ, ताळ

ताकीद : समज, हुकूम, जरब

तारुण्य : यौवन, जवानी, तरुणपणा

ताट : थाळी, थाळा, तगारी, साजक

तिरसट : त्रासिक, चिडखोर, तुसडा

तिरपीट : त्रेधा, धांदल, तारांबळ, घाई

तिटकारा : वीट, कंटाळा, नावड

तुरुंग : कोठडी, जेल, मठ, कारागृह, कारा

तोटा : नुकसान, हानी

तोरा : दिमाख, डौल, ऐट, नखरा

तंतू : धागा, दोरा

तृप्ती : समाधान, संतोष

त्वचा : कातडी, चामडी, खाल, चर्म, तज

थवा : समुदाय, जमाव, गर्दी, चमू

थट्टा : मस्करी, चेष्टा, विनोद

थक्क : आश्चर्य, नवल, विस्मय, अचंबा

थकने : दमणे, भागणे, श्रमणे

थाट : सरंजाम, व्यवस्था, लवाजमा

थाळी : ताट, पात्र, परात

थिटा : आखूड, अपुरा

थीर : भक्कम, स्थिर, कायम

थेट : सरळ, हुबेहुब, नीट

थोर : मोठा, श्रेष्ठ

थंड : शीत, गार, शीतल

थांग : माग, ठाव

दया : मर्जी, रहम, मेहेरबानी, फजल

दगड : शिळा, पाषाण, खडक, धोंडा, शिला

दास : सेवक, नोकर, चाकर

दागिना : आभूषण, अलंकार

दार : दरवाजा, कवाड, ताटी

दिवस : दिन, वार, वासर

दिवा : दीप, निरांजन

दुर्ग : किल्ला, कोट, गढी

दुबळा : दुर्बल, सामर्थ्यहीन, अशक्त

दुर्दैवी : अभागी, दैवहीन, भाग्यहीन, दुर्भाग्यशाली

दुःखी : कष्टी, खिन्न, चिंताग्रस्त

दूध : दुग्ध, पय, क्षीर

देऊळ : मंदिर, देवालय, राऊळ, बसुबार, आराम

देव : ईश्वर, ईश, परमेश्वर, भगवान, सुर, अमर

दैन्य : हलाखी, गरिबी, दारिद्रय

दैव : नशीब, भाग्य

दोर : झेलती, मोहाळी, कडासणी, सोल, ओढदोर, कंदोरी, प्रत्यंचा

द्रोपदी : याज्ञसेनी, सुगंधा, पांचाली, कृष्णा, श्यामा, सुरेखा, सुचिरा, पद्मगंधा

दंड : शिक्षा, शासन

द्रव्य : धन, संपत्ती, संपदा, दौलत, पैका

दृष्टी : नजर

धनी : मालक, स्वामी

धनिक : श्रीमंत, सावकार, धनवान, धनाढ्य

धनुष्य : चाप, तिरकमठा, कोदंड, धनू, धनुकली

धैर्य : हिंमत, धीटपणा

धंदा : व्यापार, व्यवसाय, उद्योग, उदीम

धूळ : धुरळा, माती, चूर्ण, रजःकण

नरक : महाघोरा, कालरात्री, कोलाहला, दीप्तमाया, महाचंडा

नदी : सरिता, तटिनी, जलवाहिनी

नव : नवीन, नूतन, नवे

नशीब : भवितव्य, प्रारब्ध, दैव, भाग, योग, भविष्य, दैविक

नवरा : पती, कांत, भर्तार, धनी, वल्लभ, नाथ

नाग : विषार, व्यंतर, लांबडे, नागपुष्प, पादोदर, दंदशुक, आशीविष

नायनाट : रसातळ, सर्वनाश, निर्मूलन, निर्दालन, धूळधाण, तीनतेरा, पतन

नाचार : गरीब, कंगाल, दरिद्री

नापास : अनुत्तीर्ण, अपयशी

नाते : रक्तसंबंध, आप्तपणा

नाश : दारफळणी, दुर्दशा, वाटोळे, विभाजा, संहार, भंग, निःपात, उपशम

नातेवाईक : नातलग, गणगोत, सगेसोयरे, आप्त

निकड : लकडा, तगादा

निखालस : स्पष्ट, साफ

नित्य : नेहमी, सतत, सदा, सदोदित

निधन : मृत्यू, अंत, मरण

निपुण : निष्णात, कुशल, प्रवीण, चलाख, सूज्ञ

निबीड : दाट, गडद, घनदाट

नीलाजरा : निर्लज्ज, बेशरम

निश्चय : निर्धार, निग्रह, पण, बेलभंडार, आणभाका

निमंत्रण : आमंत्रण, आवतरण, बोलावणं

नीज : झोप, निद्रा

नुकसान : हानी, तोटा

नेता : पुढारी, नायक, अग्रणी

निस्तनाबूत : चकनाचूर, कत्तल, विध्वंस, शिरकाण, वासलात, आटघाट, मुंडमोचन

नौबत : डंका, मोठा नगारा

नृत्य : नाच, नर्तन

परीट : मडवळ, रजक, धोबी, वरठा

पत्नी : भार्या, बायको, अर्धांगी, कांता, कलत्र, जारा, दारा

पक्षी : विहग, खग, पाखरू

पगडा : वर्चस्व, सत्ता, अधिकार

पणती : दिवली, दिवलाण, पणतोली, दिवी

पगार : वेतन, तनखा, मेहनताना

पथारी : अंथरूण, बिछाना, शेज

पदवी : बिरुद, किताब

पद्धत : चाल, रीत, आचार, रिवाज, प्रघात

परका : अपरिचित, अनोळखी

परंतु : पण, किंतु, शिवाय, लेकिन

परमार्थ : ब्रह्म, मोक्ष

पर्वत : गिरी, नग, अचल, शैल

पद : पाय, पाऊल, चरण, पाद

पद : लोक, काव्य

पराणी : हत्यार, आरी, टोचणी

पळी : कासुला, कडची, डाव, डवली, कटवा, डवणा, दवली, ओगराळे

पान : पर्ण, पत्र, पल्लव

पागोटे : पटका, मुंडासे, शिरदस्ता, पगडी

पावन : पवित्र, निर्मळ, शुद्ध

पाऊस : वर्षा, पर्जन्य

पाथरवट : दगडफोड्या

पारितोषिक : बक्षीस, इनाम

पितर : पूर्वज, मातापिता

पुरुष : नर, मर्द

पुत्र : मुलगा, सुत, तनय, तनुज, आत्मज, नंदन

पंथ : मार्ग, रस्ता, वाट, पथ

पंक्ती : ओळ, रांग, पंगत

पंडित : विद्वान, शास्त्री

पृथ्वी : धरणी, धरती, धरित्री, वसुंधरा, भू, क्षमा, मही, भूमी, क्षिती

प्रसाद : नैवेद्य, मनोहर, पक्वान्न, भोग

प्रवीण : हुशार, चतुर, निपुण, कुशल, पटू, निष्पात

प्रचिती : अनुभव, पडताळा, प्रत्यय

प्रकाश : उजेड

प्रबळ : बलवान, बलशाली, सामर्थ्यवान, शक्तिशाली, समर्थ

प्रासाद : वाडा, महाल, राजवाडा, अमृतनंदन, पद्मकुल, मंडल, कुंभ, विजय, विशाल, सुभद्र, नंदन, वास्तुकीर्ती, मंदर, चैत्य, सूर्यप्रभा

प्रवासी : पर्यटक, उतारू, यात्री, पांथस्थ

प्रचंड : विशाल, अजस्त्र, अफाट, विराट, भव्य

प्रताप : पराक्रम, विक्रम, शौर्य, बहादुरी

प्रसिद्ध : प्रख्यात, विख्यात, नामांकित, ख्यातनाम

प्रारब्ध : दैव, नशीब, ललाट, तकदीर

प्राण : जीव, आत्मा

फट : भेग, चीर, खाच

फत्ते : जय, सरशी, यश, यशस्वी

फरक : अंतर, भेद, तफावत, भिन्नता

फजित : लज्जित, वरमलेला, ओशाळलेला

फर्मान : हुकूम, आज्ञापत्र, राजपत्र

फडतूस : टाकाऊ, गचाळ, क्षुद्र

फनकार : सपाटा, आघात

फुलोरा : बहर, मोहर

फुकट : निरर्थक, व्यर्थ, फुका, मोफत

फुशारकी : बढाई, शेखी, डामडौल

फूल : पुष्प, कुसुम, सुमन

फिदा : खूष, प्रसन्न, आसक्त

फैसला : निकाल, निर्णय, निवाडा

फोल : टरफल, कोंडा, भुसा

फोल : निरर्थक, व्यर्थ, रिकामे, पोकळ

फोड : फुगीर भाग, सूज, गाठ

बरणी : भरणी, भाण, वर्तबान, मर्तबान

बगळा : बलाक, बक, कुंच, बळार, क्रौंच

बळ : शक्त्ती, जोर, सामर्थ्य, ताकद

बहाना : सोंग, ढोंग, मिष

बरोबर : सम, सारखा

बडदास्त : आदरसत्कार, पाहुणचार, व्यवस्था

बरकत : भाग्य, सुदैव, कृपा, यश

बजरंग : हनुमान, पवनपुत्र, मारूती, बजरंगबली

बखर : बातमी, हकीकत, इतिहास

बटिक : मोलकरीण, दासी, कुणबीण

बडगा : सोटा, सोडगा

बहादूर : वीर, शूर

बरखास्त : समाप्त, विसर्जित, संपणे

बहीण : भगिनी

बर्फ : हिम

बाग : उपवन, बगिचा, कुंज, वन

बाप : पिता, जनक, जन्मदाता, वडील, तात

बिगर : वाचून, खेरीज, शिवाय

बाण : शर, तीर

बाजार : मंडी, साती, करांगण, माळहट

बारीक : बारका, सूक्ष्म, लहान

बासरी : मोहरी, मुरली, सानिका, वेणू, पुंगी, बन्सी, पावा

बिशाद : मालमत्ता, महत्त्व, प्राज्ञा, किंमत

बुटका : गिड्डा, आखूड, ठेंगणा

बेडूक : मंडूक, दुर्दर

बैल : वृषभ, एलीफ, भादा, पोळ, खोड, अपेट, झाक्या

बंड : अराजक, गोंधळ, दंगा

बंदी : मज्जाव, मनाई, कैदी

बंधू : भ्राता, भाऊ, भाई, भय्या, सहोदर

बंदोबस्त : व्यवस्था, तजवीज, प्रबंध

बांगडी : चुडा, नांगरचुडा, गोपुर, कंकण, कंगन

ब्रह्म : जगत्कारण, परमात्मा, ईश्वर

ब्रह्मदेव : ब्रह्मा, चतुरानन, कमलासन, विरंची, विधी, प्रजापती

ब्राह्मण : द्विज, विप्र

भकास : भयाण, ओसाड, निर्जन, उजाड

भरभराट : उत्कर्ष, प्रगती, चलती, विकास

भला : चांगला

भस्म : राख, रक्षा

भाकरी : दशमी, चंदोरी, धापट, नंदाळ

भारद्वाज : सोनकावळा, व्याघ्राट, दैवकावळा

भीती : घबराट, धास्ती, भय, दाब, दहशत

भुंगा : भ्रमर, अली, मधुप, मिलिंद, मधुकर, अष्टपाद, घुंघ, द्विरेफक, घुंघुरवा, भंवर, भोंगुळ, भोवर, कोळगा, अलर्क

भूत : मुंजा, भैरव, आग्यावेताळ, हडळ, ब्रह्मसमंध

भूक : बुभुक्षा, क्षुधा

मदन : मन्मय, मनोज, मनोभाव, सारंग

मऊ : नरम, मृदू, तरल, आरळ

मदत : साह्य, साहाय्य

महिना : मास

मध्य : आकाशपाणी, धरती, उराक, अरिष्ट, शिराजी, भ्रमरस

मतितार्थ : निष्कर्ष, तात्पर्य

मधमाशी : पतंगिका, मधुभक्षिका, वरटा, मोहोंमाशी

मगर : ग्राह, सुसर, नक्र, सुस्वर

मच्छ : मासा, मत्स्य, मीन

महा : महान, मोठा

मजकूर : हकीकत, वृत्तांत, बातमी

मजा : गंमत, मौज

मदीरा : यावुती, सोमरस, माडी, ताडी, रासी, दारू, माधवी, द्राक्षासव

माकड : मर्कट, वानर, कपी, शाखामृग

माणूस : मनुष्य, मनुज, मानव

माया : दया, कृपा, मायाळू

मान्य : मंजूर, कबूल, संमत

मार्ग : पथ, वाट, राखाल, रस्ता, सरणी

मुलायम : सोवळ, नेतवट, तलम, पेशल

मित्र : दोस्त, सोबती, सवंगडी, स्नेही

मुख : तोंड, वदन, आनन, तुंड

मूर्ख : अक्कलशून्य, बावळट, मूर्खशिरोमणी

मेळ : संयोग, संगम, मिलन

मोर : मयूर, केका, मयोर, नीलकंठ, केकी

मोसम : हंगाम, ऋतू

मंगल : पवित्र, शुभ

मंदावा : आळस, मंदपणा, सुस्ताई

मेंदू : मगज, बुद्धी

म्हातारा : निबर, वयस्क, जरठ, वृद्ध, बुजुर्ग

म्हैस : महिषी, धोबड, वगर, डोबर, वाट

मृत्यू : मरण, मयत, गोरकफन

यत्न : प्रयत्न, खटपट

यज्ञ : याग, होम, इष्टी, मख

यम : कृतांतकाळ, भानू, भानुनंदन, मृत्यूदेव, कालसर्प

यात : जात, वर्ण, भेद

यातायात : दगदग, खटपट, खटाटोप, व्याप

याद : स्मरण, आठवण

याचक : भिकारी, मागण्यास आलेला

यातना : कष्ट, हाल, अपेष्टा, वेदना

युद्ध : लढाई, संगर, झुंज, संग्राम, समर, रण

योद्धा : वीर, लढवय्या

योजना : संयोजन, व्यवस्था, धोरण, संकल्प, मांडणी

रम्य : सुंदर, रमणीय, मनोहर

रसिक : हौशी, चेनी, आनंदी, स्वच्छंदी, विनोदी

रक्त : रगोत, रूधिर, शोण, रगत

रक्षण : बचाव, संरक्षण

रजक : धोबी, परीट

रजा : परवानगी, अनुमती

राग : त्वेष, चीड, द्वेष, मत्सर, संताप, क्रोध, क्षोभ

राजा : नृप, प्रजापती, भूपती, नरेंद्र, नरेश, नृपती, पृथ्वीपती, भूपाल, राय, लोकपाल, भूमिपाल

राघू : पोपट, शुक, रावा, कीर, हिरामण

रात्र : निशा, रजनी, यामिनी, रात, निसी

राख : इबत्ती, रक्षा, विभूती, भस्म, फुफाटा, उदी, अंगार, बिबुत

रान : वन, अरण्य, जंगल, विपिन, कानन

राक्षस : असुर, दैत्य, दानव, दनुज, अस्प्रप

रागीट : संतापी, कोपिष्ट, क्रोधी

रिती रिवाज : परंपरा, पायंडा, प्रघात, चाल

रीन : कर्ज, ऋण

रुकार : होकार, संमती

रेडा : महिष, गवा, गहू, सैरिभ

रंगेक : रंगिला, विलासी, विषयी, छचोर

ललाम : भूषण, चिन्ह, कपाळावरचे चिन्ह

लठ्ठ : गुबगुबीत, स्थूल, ढोल्या, धष्टपुष्ट

लता : वेल, वल्लरी

लज्जत : रूची, स्वाद

लवण : मीठ, क्षार, खार

लक्ष्मी : रमा, कमला, इंदिरा, पद्मा, धन

लाचार : अगतिक, दीन

लाभ : फायदा

लाग्या : वल्लभ, यार

लोहा : लोह, लोखंड

लोणचे : लवणशाख, आचार, रायनी, उफळ

लांझा : वाद, लफडा, लढा

लांडगा : ईहामृग, नेरूल, वृक, कोक

वस्त्र : परिधान, वासन, अंबर, आसुक, मदवी

वक्र : वाकडे, कुटिल

वखार : कोठार, गोदाम

वकील : प्रतिनिधी, मुखत्यार

वय : उमर, वर्षे, साल

वर्दी : निरोप, बातमी

वनमाय : रानगाय, चमरमृग, प्रियक, चीन

वटवाघुळ : षटुरी, धामक, निशाचर

वारा : वायू, पवन, वात, समीर, अनिल, मरूत

वास : गंध, सुगंध, परिमल

वाकळ : गोधडी

वाकडा : वक्र, डोंगा, तिरपागडा, देहूडा

वाकयुद्ध : जोराचे तोंडी भांडण

वास्तव : खरे, प्रत्यक्ष, यथार्थ, सत्य

वाहवा : शाबासकी, प्रशंसा

वाळू : रेती, रज, कस, वालुका, कंकर

वास्तपुस्त : चौकशी, विचारणा

विकल्प : भेद, संशय, भ्रम

विकट : भयंकर, कुरूप

विहार : खेळणे, क्रीडा, सहल

विहिर : आड, कूप, कुंड, अगड, तमकूप, वाव

विष्णू : श्रीपती, रमापती, रमेश, चक्रपाणी, अच्युत, केशव, नारायण, माधव, गोविंद, मधुसूदन

विशाद : खेद, दुःख

विचार : विवेक

विरह : वियोग, ताटातूट

विघ्न : अडचण, संकट, आपत्ती

विजोड : विसंगत, विशोभित, बेडौल

विडंबन : उपहास, फजिती

विद्वांस : नाश, मोडतोड, संहार, नष्ट

विश्वास : भरंवसा, खात्री, इमान

विनंती : प्रार्थना, विनवणी, आर्जव

विस्तीर्ण : विशाल, विस्तृत, अफाट

वीज : विद्युत, विद्युल्लता, चपला, तडित, सौदामिनी, बिजली

वेसण : कंकण, आसणी, लंबराण, नाडा, गंडा, दावे

वेग : गती

वेष : पोषाख, पेहराव

वैभव : ऐश्वर्य, श्रीमंती

व्यथा : दुःख, क्लेश, वेदना, पीडा, यातना, कळ

व्याधी : रोग, आजार

वृद्धत्व : म्हातारपण, वार्धक्य

व्यवस्था : तयारी, योजना, प्रबंध, तजवीज

शहाणा : पटाईत, पंडित, गाढा, उस्ताद

शपथ : प्रतिज्ञा, सौगंध, बाणा, कसम

शस्त्र : हत्यार, आयुध

शत्रु : अरी, रिपू, दुष्मन, वैरी

शरम : लाज, लज्जा

शर्यत : स्पर्धा, चढाओढ

शासन : सरकार, राज्ययंत्रणा, सनद

शासन : दंड, शिक्षा

शृंगार : अभिसार, प्रणय, प्रेम, साज, बला

शागिर्द : शिष्य, विद्यार्थी

श्यामाट्या : मूर्ख, अडाणी, आडमुठ्या

शिकस्त : पराजित, पराभूत

शिवार : शेत, मळा

शेखी : प्रौढी, बढाई, फुशारकी

शेतकरी : कृषी, कृषक, कृषीवल

शेणी : थापी, शेणखंड, गोवरी, शुभा

शोध : मागमूस, माग, ठाव, छडा, पत्ता, चौकशी, पडताळा

शंकर : शिव, महेश, कैलासपती, रूद्र, कैलासनाथ, चंद्रशेखर,महादेव, सदाशिव, महेश्वर, गौतम

श्लोक : पद्म, कविता

श्र

श्रद्धा : निष्ठा, आदर, विश्वास, भक्ती

श्रीहरी : पुरुषोत्तम, दामोदर, अनंत, अच्युत

श्रेष्ठ : उत्तम, थोर, मुख्य, वरिष्ठ

श्रांत : दमलेला, थकलेला, कंटाळलेला

श्रीमंत : सधन, लक्षाधीश, धनेश्वर, कनकनारायण, नवकोटनारायण

श्रोत : कान, कर्णेद्रिय

ससाणा : शशादन, शिक्रा, शिकर, गिडगे

सतत : निरंतर, अविश्रांत, नेहमी

सत्कार : मानसन्मान, मानमरातब, गौरव, सन्मान

सशक्त : बलवान, बलिष्ठ

समुद्र : दर्या, सागर, सिंधू, रत्नाकर, उदधी, जलधी, अंबुधी, अर्णव, पयोधी, नीरराशी

सर्दी : तन्हाई, जूकाम, शैत्य, पडसे, थेटे

सह्याद्री : सह्यपर्वत, सह्याचल, सह्यगिरी

सफर : प्रवास, यात्रा

सराई : हंगाम, सुगी, मोसम

सकल : समस्त, सर्व, अखिल, सगळे, पूर्ण, संपूर्ण

साप : स्याळ, पानक, फणी, पांढरा, इंद्रफणी, पान, भोगी, सारंग, सोरोप, सरप, लांबडे

साधू : संत, बैरागी, ऋषी, मुनी, तपस्वी

साचार : खरा, खरोखर, खराखुरा

साहस : धाडस, धारिष्ट

सामील : समाविष्ट, अंतर्भूत

सिंह : केसरी, पंचानन, मृगेंद्र, मृगराज, वनराज

सीता : जानकी, वैदेही, भूमिकन्या, मैथिली, भूसुता, धराकुमारी, मंगळभगिनी

सीमा : मर्यादा, हद्द

सुगंध : सुवास, परिमल

सुंदर : सुरेख, बहुली, अभिराम, रमणीय, मनोहर विदग्ध, छान, रम्य

सुतळी : झोडणी, सल, सडा, वार्ता, चरी, कस्तान, मंतेली, रोदा, ज्या

सूर्य : मित्र, रवी, भास्कर, दिनकर, आदित्य, अंशु, प्रभाकर, सविता, अर्क, भानू, दिनमणी, तपन

सुरा : मोठी सुरी

सेनापती : सेनानी, सेनानायक

सौंदर्य : शोभा, शोभायमान, स्वरूप, ओज, रूप, रौनक

स्नेह : मैत्री, मित्रत्व

स्वेतू : पूल, सेतू, साकव, साकेत

सैनिक : शिपाई, जवान

सैन्य : सेना, कटक

सोने : सुवर्ण, कनक, कांचन, हेम, हिरण्य

सोमट : कोमट, कोंबट

सौख्य : सुख, समाधान

सौकर्या : सुलभता, कौशल्य, सुकरपणा

संग्रह : साठा, साठवण, बेगमी

संशय : शंका, संदेह, संभ्रम, वहीम

संमती : अनुमती, मान्यता, परवानगी

संकट : विपत्ती, विपदा, आपदा, बला

संपर्क : संबंध, सहवास

सांड : दादा, कठाळू, बसवा, गोन्हा, महाक्षो, मुयाल, आखला

स्नान : आंघोळ, न्हाण

स्वागत : आदरसत्कार, आदरातिथ्य

स्त्री : अबला, महिला, ललना, वनिता, नारी, अंगना

स्मशान : अमरेश्वर, कोलगिरी, केदार, भरत, काशी, प्रयाग

हक्क : अधिकार, मालकी, वारसा

हरीण : मृग, काळवीट, दुरंग, सारंग, चिरू

हंस : मराळ, चक्रांग, कलहंस, राजहंस

हट्टी : आग्रही, आक्रस्ताळी, आततायी

हत्या : वध, खून

हयगय : हेळसांड, दुर्लक्ष, ढिलाई, दिरंगाई

हरकत : विरोध, अडथळा, मज्जाव

हरळी : आरोळी, हाक, हाळी

हव्यास : हाव, तीव्र इच्छा

हत्ती : गज, हस्ती, कुंजर, सारंग, नाग, गजराज, व्याळ, पील, मस्त, दंती, दंतावळ, शिरगीर

हातोटी : कौशल्य, शैली, कल्पकता

हात : हस्त, कर, बाहू, भुज

हिकमत : युक्ती, चातुर्य, मसलत

हुरहुर : रूखरूख, चिंता, काळजी

हुरूप : उत्साही, हुशारी

हुशार : बुद्धिमान, पारंगत, विशारद, विदुर

हितकारक : सुखकर, सुलक्षणी, भाग्य, सुदैव

हेळसांड : सुस्ती, दिरंगाई, अळंटळं

हैबत : दहशत, दरारा

होडी : नाव, नौका, किश्ती, साट, तारू, पोत

हंगाम : मोसम, फुलवरा, ऋतु, पर्व, बहार

हृदय : हृद, दिल, हर्द, हरडे, अठुवे, दिलोजान

क्ष

क्षय : नाश, हास, एक आजार

क्षुद्र : क्षुल्लक, दर्जानि

क्षोद : पूड, पीठ, चूर्ण

ज्ञ

ज्ञान : बुद्धी, विद्या, अक्कल, विचार, समज

ज्ञात : माहीत

ज्ञाता : सुज्ञ, शहाणा, जाणकार

ज्ञाप्ती : मती, बोध, आकलन, भाव

 

Leave a Comment