२०२५ मध्ये आंतरराष्ट्रीय योग दिनाची संकल्पना: “एक पृथ्वी, एक आरोग्यासाठी योग” international yoga day yogdivas
या वर्षीचा आंतरराष्ट्रीय योग दिन ‘एक पृथ्वी, एक आरोग्यासाठी योग’ या संकल्पनेसह साजरा केला जात आहे. ही थीम यावर भर देते की, आपण स्वतःचं आरोग्य जपतो तेव्हाच आपल्या पृथ्वीचंही संरक्षण होऊ शकतं. योगामुळे आपलं शरीर निरोगी राहतं, मन शांत होतं आणि आपल्या जगण्याच्या सवयी अधिक सजग आणि जबाबदारीपूर्ण बनतात. ही सजगता आपल्याला निरोगी आणि शाश्वत जीवनशैली निवडायला मदत करते.
आपण जेव्हा स्वतःची काळजी घेतो, तेव्हा अप्रत्यक्षपणे निसर्ग आणि पर्यावरणाचीही काळजी घेतो. ही भावना ‘वसुधैव कुटुंबकम’ — म्हणजेच संपूर्ण जग एक कुटुंब आहे — या भारतीय तत्त्वज्ञानाशी सुसंगत आहे.
योग म्हणजे काय आणि तो का साजरा केला जातो?
योग ही भारतात जन्मलेली प्राचीन आणि संपूर्ण जीवनशैली आहे. ‘योग’ या संस्कृत शब्दाचा अर्थ ‘जोड’ किंवा ‘एकत्र येणे’ असा आहे. शरीर, मन आणि आत्मा यांचं एकत्रित होणं हेच योगाचं मुख्य उद्दिष्ट आहे.
आज जगभरातील लोक योग करत आहेत आणि त्याचा प्रभाव वाढतच चालला आहे. ११ डिसेंबर २०१४ रोजी संयुक्त राष्ट्र संघाने २१ जूनला ‘आंतरराष्ट्रीय योग दिन’ म्हणून घोषित केलं.
या दिवसाचं उद्दिष्ट म्हणजे संपूर्ण जगाला योगाचे फायदे सांगणे आणि अधिकाधिक लोकांमध्ये योगविषयी जागरूकता निर्माण करणे.
योग दिनाची सुरुवात कशी झाली?
भारताने आंतरराष्ट्रीय योग दिन साजरा करण्याचा प्रस्ताव संयुक्त राष्ट्र संघासमोर मांडला होता. हा प्रस्ताव भारताचे पंतप्रधान नरेंद्र मोदी यांनी संयुक्त राष्ट्र महासभेत २७ सप्टेंबर २०१४ रोजी त्यांच्या भाषणात मांडला. त्यांनी सांगितले की, “योग ही भारताची एक मौल्यवान परंपरा आहे, जी शरीर आणि मन यामधील संतुलन साधते. योग हे केवळ व्यायाम नाही, तर जीवनाशी, निसर्गाशी आणि जगाशी एकत्व निर्माण करणारा मार्ग आहे.”
या प्रस्तावाला विक्रमी १७५ देशांनी पाठिंबा दिला आणि त्यानंतर २१ जून २०१५ रोजी पहिला आंतरराष्ट्रीय योग दिन साजरा करण्यात आला.
योगाचे फायदे आणि जागतिक स्तरावरील प्रयत्न
योगामुळे आरोग्य चांगलं राहतं आणि अनेक आजारांपासून आपलं संरक्षण होतं. जागतिक आरोग्य संघटनेने (WHO) असे म्हटले आहे की, शारीरिक निष्क्रियता ही हृदयरोग, मधुमेह आणि कर्करोगासारख्या गंभीर आजारांची मोठी कारणं आहे. त्यामुळे, लोकांनी सक्रिय जीवनशैली स्वीकारावी, यासाठीही योग उपयुक्त आहे.
WHO mYoga अ‍ॅप
भारत सरकार आणि WHO ने एकत्र येऊन ‘mYoga’ नावाचं अ‍ॅप तयार केलं आहे. या अ‍ॅपमध्ये योगाचे धडे देणारे व्हिडिओ आणि ऑडिओ क्लिप्स आहेत. हे अ‍ॅप सुरुवातीला योग शिकणाऱ्या आणि आधीपासूनच योग करणाऱ्या दोघांसाठीही उपयुक्त आहे. हे मोफत, सोपं आणि सर्वांसाठी उपलब्ध आहे.
आंतरराष्ट्रीय दिवसांचे महत्त्व
संयुक्त राष्ट्र संघ विविध आंतरराष्ट्रीय दिवस आणि आठवडे साजरे करतो. यामागील उद्दिष्ट म्हणजे लोकांमध्ये जागरूकता निर्माण करणे, जगभरातील समस्यांकडे लक्ष वेधणे आणि त्यासाठी उपाययोजना घडवून आणणे. योग दिन हा त्यातील एक महत्त्वाचा दिवस आहे, जो जगाच्या एकात्मतेसाठी आणि आरोग्यासाठी साजरा केला जातो.