महात्मा गांधी यांच्या जीवनावर आधारित मराठी निबंध mahatma gandhi jayanti nibandh
महात्मा गांधी हे भारताच्या इतिहासातील एक अत्यंत प्रभावशाली व्यक्तिमत्त्व होते. त्यांचा जन्म २ ऑक्टोबर १८६९ रोजी गुजरातमधील पोरबंदर या गावात झाला. त्यांचे संपूर्ण नाव मोहनदास करमचंद गांधी होते. गांधीजींचे विचार प्रेरणादायी होते. त्यांनी शांतता, अहिंसा आणि सामाजिक समतेचा मार्ग धरला आणि याच तत्त्वांमुळे भारताच्या स्वातंत्र्य चळवळीत मोठा बदल घडवून आणला.
गांधीजींनी लंडनमध्ये जाऊन कायद्याचे शिक्षण घेतले आणि नंतर दक्षिण आफ्रिकेत वकिली केली. त्याठिकाणीही त्यांनी अन्यायाविरुद्ध संघर्ष केला. १९१५ मध्ये ते भारतात परतले आणि स्वातंत्र्य लढ्याला नवे वळण दिले. त्यांनी सत्याग्रह आणि अहिंसा या दोन संकल्पनांच्या आधारावर ब्रिटिशांविरुद्ध शांततेच्या मार्गाने लढा दिला. त्यांच्या नेतृत्वाखाली लाखो लोकांनी आंदोलनात सहभाग घेतला.
गांधीजींच्या विचारांचा प्रभाव भारतापुरता मर्यादित राहिला नाही. जगभरातील अनेक नेत्यांनी, जसे की मार्टिन ल्यूथर किंग ज्युनियर आणि नेल्सन मंडेला, गांधीजींच्या तत्त्वज्ञानातून प्रेरणा घेतली. त्यांनी दाखवलेला अहिंसेचा मार्ग हा अन्यायाविरोधात शांततेने लढा देण्याचा प्रभावी उपाय ठरला.
आजच्या जगातही गांधीजींचे विचार तितकेच महत्त्वाचे आहेत. वाढत्या हिंसाचार, तणाव आणि सामाजिक अन्यायाच्या पार्श्वभूमीवर त्यांच्या तत्त्वांचा मार्गदर्शन होते. त्यामुळेच गांधी जयंती केवळ भारतातच नव्हे, तर आंतरराष्ट्रीय स्तरावरही साजरी केली जाते. संयुक्त राष्ट्रसंघाने २ ऑक्टोबरला ‘आंतरराष्ट्रीय अहिंसा दिन’ म्हणून घोषित केले आहे.
गांधी जयंतीच्या दिवशी भारतात सार्वजनिक सुट्टी असते. देशभर विविध शाळा, संस्था आणि सामाजिक संघटना गांधीजींना स्मरण करत कार्यक्रम आयोजित करतात. शाळांमध्ये मुलांना गांधीजींच्या शिकवणींचे महत्त्व समजावले जाते. प्रार्थना, भाषणे, नाटिकांद्वारे त्यांच्या तत्त्वांचे पालन करण्याची प्रेरणा दिली जाते.
या दिवशी भारताचे राष्ट्रपती, पंतप्रधान आणि इतर मान्यवर दिल्लीतील राजघाट येथे जाऊन गांधीजींच्या समाधीला आदरांजली अर्पण करतात. गांधीजींनी जसा शांतता आणि समतेचा मार्ग दाखवला, तसाच मार्ग आपणही अनुसरावा, असा संदेश दिला जातो. त्यांच्या शिकवणीवर चालूनच आपण एक चांगले आणि समजूतदार समाज निर्माण करू शकतो.